Grzybica to szerokie pojęcie obejmujące wiele schorzeń o charakterze wysoce zakaźnym. Grupa tych chorób jest wywoływana przez różne gatunki drobnoustrojów. W okresie letnim dość często spotykamy się w gabinecie lekarza dermatologa z tym schorzeniem. Nie tylko dlatego, że jest ono częste w tym okresie, ale też dlatego, że pacjenci chętniej odsłaniając skórę w ciepłej porze roku zauważają zmiany, które występują na skórze. Ocenia się, że zmiany chorobowe u ludzi wywołuje około 200 różnych gatunków grzybów, co czyni tą jednostkę chorobową szeroko powszechną wśród ludzi. 

100% osób na świecie jest narażonych na zakażenie grzybicą! Szacuje się, że 10-20% ludzi na ziemi zachoruje przynajmniej raz w swoim życiu na grzybicę skóry.

Grzybica - jako pojęcie ogólne,  może być powodowana przez różne rodzaje drobnoustrojów. Należą do nich

- dermatofity

- drożdżaki

- pleśnie

Termin grzybica używa się głównie w odniesieniu do infekcji powodowanych przez dermatofity. Pozostałe drobnoustroje wywołują tak zwaną drożdżycę lub pleśnicę. Tutaj skupimy się na zakażeniach dermatofitowych. 

Obraz zmian skórnych często jest dość charakterystyczny, nie mniej jednak wymagana jest dokładna diagnostyka laboratoryjna. Prawidłowe rozpoznanie infekcji grzybiczej skóry powinno zawsze być potwierdzone badaniem mikologicznym – bezpośrednim, oraz hodowlą na odpowiednim podłożu, pobranym z istniejącej zmiany. Wyizolowanie takiego drobnoustroju jest podstawą do rozpoczęcia potwierdzonego leczenia. Należy pamiętać, że na wynik tak zwanej „mykologii” oczekujemy od 4-6 tygodni. Cenną pomocą w ustalaniu podłoża infekcji jest także badanie w lampie Wooda – w jej świetle niektóre drobnoustroje wykazują typową dla siebie fluorescencję.

Wszystkie rodzaje grzybów mogą wywoływać zmiany w różnych lokalizacjach. Należy wyróżnić w tym wypadku:

Grzybicę skóry owłosionej głowy

• Najczęściej powodowaną przez dermatofity

• Charakteryzującą się okrągłymi, swędzącymi ogniska z widocznym łuszczeniem,
• mogą być obecne ogniska wyłysienia, lub obraz włosów ułamanych przy powierzchni skóry głowy
• niektóre gatunki grzybów mogą powodować bliznowacenie i trwałą utratę włosów

Grzybica twarzy

• swędzące różowe lub czerwone plamy z uniesionym brzegiem.
• Czasem zmiany sączące, naśladujące w swoim wyglądzie infekcje bakteryjne

Grzybica skóry gładkiej

• czerwone, złuszczające okrągłe ogniska z uniesionym brzegiem i obecnymi pęcherzykami na obwodzie.

Grzybica paznokci u rąk

• pogrubienie płytki paznokciowej, jej zażółcenie lub zbielenie, częsta destrukcja płytki

Grzybica rąk

• przestrzenie międzypalcowe silnie zaczerwienione z obecnymi grudkami i pęcherzykami,
• silnie swędzące i piekące zmiany skórne,
• mogą występować odbarwienia.

Grzybica stóp

• zmiany rumieniowe z delikatnym złuszczeniem i maceracją naskórka w przestrzeniach międzypalcowych,
• ogniska rumieniowo-wysiękowe z pęcherzykami w obrębie śródstopia,
• bardzo sucha, łuszcząca, nadmiernie zrogowaciała skóra w okolicy podeszwy i bocznych powierzchni stóp.

Grzybica pachwin

• swędzące rumieniowo-złuszczająca wysypka w okolicy narządów płciowych.

Grzybica paznokci u stóp

• zmiany występują najczęściej na paluchu i piątym palcu,
• często towarzysząca grzybica stóp,
• żółto-brunatne lub białe przebarwienia na płytce,
• zgrubienie i uniesienie lub nawet warstwa rogowa pod paznokciem.
• Destrukcja płytki paznokciowej

Kto jest szczególnie podatny?

• Sportowcy,
• Osoby z obniżona odpornością,
• Osoby podczas antybiotykoterapii,
• Żołnierze,
• Właściciele zwierząt,
• Osoby chore na cukrzycę,
• Kobiety w ciąży
• Osoby pracujące w nieprzewiewnym obuwiu, odzieży ochronnej, u których dochodzi do zwiększonej potliwości, maceracji skóry

W jaki sposób można się zarazić?

• Bezpośredni kontakt z zarażoną osobą.
• Kontakt ze zwierzętami.
• Kontakt z grzybami bytującymi w glebie.
• Kontakt z przedmiotami osobistego użytku innych osób oraz miejscami publicznymi.
• W wyniku nadmiernego rozrostu własnej flory drożdżakowej np. po stosowaniu antybiotyków

Możesz łatwo zapobiegać zachorowaniu na grzybicę skóry!

• Pamiętaj o przestrzeganiu zasad higieny.
• Nie dziel się z innymi przedmiotami osobistego użytku, takim jak ręczniki, szczotka do włosów, ubrania.
• Unikaj noszenia obcisłej bielizny i ciasnych ubrań.
• Unikaj chodzenia boso w miejscach publicznych, np. na siłowni czy pływalni.

Jak można pozbyć się grzybicy skóry?

• Po umyciu pamiętaj o dokładnym osuszeniu skóry.
• Zmieniaj bieliznę i piżamę każdego dnia podczas leczenia.
• Skonsultuj się z dermatologiem w razie występowania niepokojących objawów na skórze, leczenie powinno zostać poprzedzone oceną kliniczną i badaniem mikologicznym
• Częstym błędem jest samodzielne stosowanie preparatów przeciwgrzybiczych dostępnych bez recepty – błędne nadrozpoznania, dawkowanie, czas stosowania,
• Forma leczenia zależy od nasilenia stanu chorobowego i może opierać się na leczeniu zewnętrznym, z zastosowaniem odpowiednich preparatów leczniczych w formie maści, kremów, globulek. Z zastosowaniem leków doustnych, lub połączeniem jednej i drugiej formy.